Cầu Ngói Thanh Toàn là địa danh du lịch và địa điểm vui chơi khá lâu đời tại Huế. Cầu này có thể xem là cầu cổ tại Huế. Xét về góc độ du lịch, Cầu Ngói Thanh Toàn đóng góp rất nhiều cho ngành du lịch Huế. Có thể kể đến một số tour luôn liệt kê địa danh này vào đó là “tour Lăng Cô 1 ngày, hay tour Huế – Lăng Cô 2 ngày 1 đêm chẳng hạn. Nào ngay bây giờ hãy cùng chúng mình Review qua địa danh này nhé.
Để du khách có cái nhìn khá đầy đủ và chi tiết về địa danh này, hôm nay chúng mình sẽ bắt đầu đi từng bước 1 nhé.
Cầu Ngói Thanh Toàn là một cây cầu gỗ vòm, với mái ngói, bắc qua dòng mương thuộc làng Thanh Thủy Chánh, tọa lạc tại xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Nằm cách trung tâm thành phố Huế khoảng 8 km về phía đông, cầu này được xem là một kiệt tác nghệ thuật hiếm hoi và có giá trị lịch sử lớn trong danh sách các cây cầu cổ tại Việt Nam. Đây là một công trình được Bộ Văn hoá công nhận là Di tích văn hóa cấp quốc gia, theo Quyết định số 575QĐ/VH ngày 14 tháng 7 năm 1990.
Vào thế kỷ 16, trong số những người di cư từ Thanh Hoá, theo chúa Nguyễn Hoàng đến Thuận Hoá, có 12 người tộc trưởng quyết định dừng lại và xây dựng nơi ở tại đây, từ đó tạo nên 12 họ khai canh gốc của làng Thanh Toàn
Cầu được ghi nhận được xây dựng vào năm 1776, dưới sự tài trợ của bà Trần Thị Đạo, một người cháu gái thuộc thế hệ thứ sáu của dòng họ Trần. Bà Trần Thị Đạo đóng góp tiền của mình để xây cầu này, với mục tiêu giúp người dân làng di chuyển thuận tiện và cung cấp nơi dừng chân cho lữ khách và những người đi xa.
Bà Trần Thị Đạo là vợ của một quan chức cao cấp dưới triều vua Lê Hiển Tông, mặc dù họ không có con. Để tạo dựng công trình này, bà sử dụng tài sản riêng của mình để mang lại phúc lợi cho cộng đồng và quê hương. Bà được người dân tôn kính và thờ phụng. Năm 1776, vua Lê Hiển Tông đã ban những lời khen ngợi cho bà Trần Thị Đạo và miễn phí cho làng nhiều loại thuế để họ có thể tôn nhớ công đức của bà và theo gương làm người tốt của bà.
Trong một tuyên bố của triều đình, có đoạn viết rằng: “Bà Trần Thị Đạo xuất thân tại làng Thanh Toàn…là một người có đức tính cao quý. Cuộc sống của bà làm cho mọi người kính trọng ở mọi khía cạnh. Bà là một người đáng khen ngợi hơn bất kỳ ai khác. Bà đã mang lại cho làng những ân huệ mà mọi người sẽ nhớ mãi..
Năm 1925, vua Khải Định cũng tôn thờ bà Trần Thị Đạo với danh hiệu Dực Bảo Trung Hưng Linh và ra lệnh cho người dân xây dựng một đền thờ ngay trên cầu để thờ cúng bà.
Cầu Ngói Thanh Toàn được xây dựng theo kiểu “thượng gia hạ kiều” (trên nhà, dưới cầu). Chiều dài của cầu là 43 thước mộc (tương đương 18,75m), chiều rộng là 14 thước mộc (tương đương 5,82m), được chia thành 7 gian. Hai bên thân cầu có hai dãy bục gỗ và lan can để người điều khiển xe đạp hoặc tựa lưng. Trên cầu có mái che, được lợp bằng ngói lưu ly. Cầu này đã trải qua hơn hai thế kỷ, chịu đựng nhiều thử thách từ gió bão, lụt lội và chiến tranh tàn phá. Tuy nhiên, sau mỗi lần hỏng hóc, người dân trong xã đã chung tay tu sửa, bảo tồn và bảo vệ cầu.
Cầu Ngói Thanh Toàn đã trải qua các giai đoạn trùng tu và sửa chữa vào các năm 1847, 1906, 1956 và 1971. Những lần trùng tu này đã làm cho cầu thu ngắn lại, với chiều dài còn lại khoảng 16,85m và chiều rộng là 4,63m.
Vào cuối năm 2016, cầu đã được lên kế hoạch để trùng tu và bảo tồn, với mức đầu tư dự kiến là 13,1 tỷ đồng
Bên cạnh cầu, từ năm 2015, đã có một Nhà trưng bày nông cụ Thanh Toàn, trưng bày đầy đủ các loại công cụ nông nghiệp và ngư cụ truyền thống, cùng với việc kể những câu chuyện về cuộc sống thôn quê. Dự án này được thực hiện với sự hỗ trợ và hợp tác của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Liên Hợp Quốc (UNESCO).
Vào ngày giỗ của bà Trần Thị Đạo, tức là vào mùng 15 của tháng Tám âm lịch hàng năm, người dân tổ chức lễ kỷ niệm cho người đã có công lao quan trọng trong việc xây dựng Cầu Ngói Thanh Toàn. Trong dịp này, người dân sẽ tiến hành một loạt nghi lễ trọng thể.
Lễ hội bắt đầu bằng việc rước bà Trần Thị Đạo từ đình (đền thờ) ra cầu để tổ chức các nghi thức lễ kính. Sau khi hoàn tất các nghi lễ, bà Trần Thị Đạo sẽ được rước trở lại đình. Khi lễ kỷ niệm và tôn vinh kết thúc, lễ hội tiếp tục với những hoạt động vui chơi dân gian.
Trong lễ hội này, người dân tham gia vào các hoạt động giải trí như kéo co, đua thuyền trên sông, hát hò, và thậm chí là cuộc thi hò giã gạo. Lễ hội này mang đến không khí vui vẻ và đoàn kết cho cộng đồng, đồng thời là cơ hội để người dân tưởng nhớ và tôn vinh công đức của bà Trần Thị Đạo và sự quyết tâm của người dân trong việc bảo tồn và gìn giữ cây Cầu Ngói Thanh Toàn.
Hội chợ quê tại Cầu Ngói Thanh Toàn là một sự kiện thường niên diễn ra mỗi hai năm một lần. Đây là nơi mà du khách có thể tham gia vào không gian lễ hội sôi động, trải nghiệm không gian chợ quê độc đáo với đa dạng các món ăn và đặc sản Huế bình dị nhưng hấp dẫn.
Ngoài việc thưởng thức các món ăn ngon, du khách cũng có cơ hội tham gia vào các hoạt động vui chơi thú vị như đua thuyền trên sông, cuộc thi kéo co, và nhiều hoạt động giải trí khác.
Lễ hội Bài Chòi tại Cầu Ngói Thanh Toàn diễn ra vào mùng 3 Tết Nguyên đán hàng năm, đây là một tập tục truyền thống đánh bài chòi với giá trị văn hóa quan trọng, nhưng không liên quan đến cá cược hoặc cờ bạc. Trò chơi này truyền tải thông điệp về tình yêu quê hương và đất nước thông qua các câu hát ý nghĩa, mang đến tinh thần tham dự cho mỗi người tham gia.
Ngoài việc tham gia trò chơi bài chòi, lễ hội còn là dịp để gặp gỡ, giao lưu và trao những phần thưởng may mắn trong ngày đầu năm mới. Bài chòi đã trở thành một phần không thể thiếu của nghệ thuật diễn xướng, với sự tham gia của các nghệ nhân dân gian. Mỗi trò bài chòi đều có những đặc điểm riêng, và chúng đều mang trong mình dấu ấn của văn hóa truyền thống địa phương.
Sự kiện “Chợ quê ngày hội” tại Cầu Ngói để đón đầu kì Festival Huế và Festival Nghề truyền thống Huế. Sự kiện này bao gồm các hoạt động lễ khai mạc, bế mạc, sân khấu biểu diễn, chương trình văn nghệ, và các màn trình diễn công phu, đồng thời được hỗ trợ về mặt tài chính và nhân lực.
Sự kiện “Chợ quê ngày hội” vẫn tập trung chủ yếu tại khu vực chợ cầu ngói, nhà trưng bày nông cụ và các tuyến đường bên dọc Cầu Ngói Thanh Toàn, thuộc xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Ngoài các hoạt động trình diễn, vui chơi và trải nghiệm như xay lúa, giã gạo, chằm nón, bài chòi, bịt mắt bắt vịt, ném bóng, nhảy sạp, và chèo thuyền, tại “Chợ quê ngày hội,” du khách còn có cơ hội thưởng thức nhiều món ăn đặc sản thơm ngon từ vùng đồng quê Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy và các địa phương lân cận. Nơi đây cũng cung cấp nhiều lựa chọn thú vị cho du khách khi tham quan, trải nghiệm, và tạo những bức hình “check-in” độc đáo.
Với sự tham gia của 175 hộ kinh doanh, “Chợ quê ngày hội” đã tạo cơ hội làm ăn cho gần 700 người và đạt tổng doanh thu ước tính gần 8,5 tỷ đồng trong 6 đêm, với lợi nhuận tổng cộng khoảng 2,5 tỷ đồng. Đây là một tin vui cho cộng đồng và có tác động tích cực đối với du lịch cộng đồng tại Thủy Thanh và vùng lân cận.
Trong bài viết này, chúng mình đã cố gắng cung cấp bạn đọc nhiều thông tin như: “Giới thiệu về Cầu Ngói Thanh Toàn”, “Những lễ hội gắn liền với Cầu Ngói Thanh Toàn”..rồi. Hy vọng với những thông tin này, du khách có thế có cái nhìn tổng quan hơn trước khi đến địa danh này.